| ||
Reen al enhavtabelo
|
Baldur Ragnarsson
Bildoj el la historio de la Esperanta Literaturo En 2007 aperis nova poemlibro,
Sub fremdaj ĉieloj, de Edwin de
Kock, la deka ekde lia unua poemaro Ombroj de la kvara dimensio (1961) pri
kiu mi skribis sen ajna hezito en la tiama revuo Norda Prismo: “Per ĉi tiu libro Edwin de Kock nekontesteble
pruvas, ke li jam apartenas al la frontvico de la malgranda taĉmento de
seriozaj Esperanto-verkistoj.” Edwin kaj mi estas samaĝanoj, naskitaj en
1930, kaj jam antaŭ la aperigo de tiu lia unua libro ni estis leteramikoj,
ambaŭ junaj kaj poete ambiciaj. La cititaj vortoj, skribitaj en flagranta
entuziasmo pri la verko de mia amiko, pruviĝis daŭre kaj plene veraj:
Edwin de Kock jam antaŭ longe certigis al si lokon Edwin de Kock estis Sudafrikano ĝis sia
transloĝiĝo al Usono antaŭ 15 jaroj. En Sudafriko li laboris Mi jam menciis poetan ambicion. Ambicio ĉe
poeto estas bona afero, se ne temas pri ambicio de konkurado kun aliaj, sed pri
persona, sana ambicio bazita sur propraj potencialoj kaj konvinkoj. Jam en sia
unua poemlibro riveliĝas la poeta ambicio de Edwin de Kock, tie svarmas
ideoj kaj originalaj bildoj, kaj evidentas lia aspiro serĉi kaj trovi
vojon al kreo de granda poezio. Tio ekzemple estas konstatebla en poemo
titolita Kristaliĝo: Akvo de la vivparolo Tiu ambicia celo de Edwin de Kock evoluis tra
la sekvaj poemaroj, Fajro sur mia lango (1967) kaj Kvin elementoj
(1970), kaj kulminis en la vaste konceptita, sed ankoraŭ nefinita eposo La
konflikto de la epokoj (Libro 1,1984, Libro 2, 1985). Tie religio havas
gravan funkcian rolon en intima ligo kun la emocia naturo de la poeto mem.
Libro 1 priskribas sciencfikcian vojaĝon de la poeto tra la tempo en
akompano kun Lucifero, meditadon pri Dio kaj la diablo kaj pri la konceptoj de
boneco kaj malboneco. Libro 2 prezentas la filozofion de la poeto en ligo kun
okazoj en Palestino en la tempo de la Biblio. Entute tiuj du unuaj libroj de la
eposo ampleksas pli ol tri mil versojn. Plenumo de la impona plano de la poeto
pri tri pliaj libroj ankoraŭ atendas publikigon. Pliaj poemaroj de Edwin de Kock estas certe
menciindaj: Plukonstrue (1975), Japaneskoj (1982), Saluton al
la suno (1983) kaj Vojaĝoj kaj aliaj poemoj (1992). Lia lasta, Sub
fremdaj ĉieloj, havas apartan rolon en la verkaro de Edwin. Ĝi ne
nur enhavas sufiĉe grandan faskon da poemoj – entute 51 – sed ankaŭ
kvin prozajn verkojn sub la komuna titolo Pri kaj ĉirkaŭ Edwin de
Kock. Tiuj prozaj verkoj enhavas membiografiajn tekstojn de la poeto mem
kaj verkaĵojn de homoj, kiuj konas lin intime kaj havas multon interesan
por diri pri tiu eksterordinara homo. Efektive la libro estas unika en
Esperanto en tiu senco, ke ĝi enhavas kvazaŭ “testamenton” de poeto,
kiu prave opinias, ke por plena kompreno de lia originala verkaro necesas
raporti laŭeble komplete pri lia vivo, liaj cirkonstancoj, liaj
konfliktoj, liaj kredoj, liaj konvinkoj. La poemoj estas plej multaj verkitaj
ekde 1995 post la transloĝiĝo de la poeto al Usono. La temoj de la
poemoj estas variaj: de dolora indigno kontraŭ mistraktoj kaj kruelaĵoj
de homoj al homoj – kie elstaras “Rekviemo por la Albigensoj”, dolora meditado
pri la krucmilito de la Papo kaj la franca reĝo kontraŭ la herezaj
Albigensoj en suda Francujo 1209-1229 -, ĝis nostalgio de la poeto por sia
antaŭa hejmlando, kuniĝe kun la fakto de pliaĝiĝo, kiel
ekzemple en tiu ĉi tankao: En la momenton Venontjare Edwin de
Kock festos sian okdekjariĝon. Kvankam ni eble havas lian poetan “testamenton”
en lia lasta libro, ni povas fidi, ke li plue havas multon valoran por diri al
la legantoj de siaj poemoj. (Juna
amiko,n-ro 124, aprilo 2009) |