TTT-ejo de UEA

Maskerado ĉirkaŭ kulturo

Karnavale. Maskita rakonto. Abel Montagut (1953). Vieno: IEM, 1997. 65p. 23cm. e 9,00.

Ni ĉiuj rolas klaŭne ĉe uzado de lingvo. Vole-nevole, deve-devigate ni lernas la gepatran, la anglan, Esperanton... "ni travivas senfinan kulturan maskeradon, unuavice truditan sed poste senkonteste akceptitan".

La lingva kaj kultura problemo starigas la alternativon de tradicio kaj racio. Konservi tradicion iafoje postrestigas nacion kaj damaĝas popolanajn korpon kaj spiriton, ĉar tradicioj ofte evoluis el malscienco. Ni heredu bonajn tradiciojn de niaj pragepatroj, sed forlasu tiujn kiuj pruviĝas jam malbonaj. Koncerne lingvon, iam ŝajne mankas kriterio, kaj ekfunkcias nur la racio de profito.

La titolo Karnavale unuavide pensigas pri la tempo "dediĉata al amuzaĵoj, kiu iras de la festo de l" Tri Reĝoj ĝis la Cindromerkredo" (PIV). Kaj je eklego laŭvica, ekde la unua paĝo, la enhavo ja ŝajnas poezi-forma priskribo de veraj karnavalscenoj okazintaj en Katalunio antaŭ ĉirkaŭ 50 jaroj. Plastikaj bildoj montras la vervan etoson de tia festo. Sed kiam vi tralegis la pli grandan libroparton, la poezian, vi ekkonscios ke ĉi tiu temas ĉefe pri "volonta forlaso de la propra lingvo", kaj la sekva parto proza pri "nekomprenado je la alikultureco kaj alilingveco de popolo fare de najbaro, ĉi-okaze prezentita per la arĥetipo Don Kiĥoto". Kun ponto-funkciaj postnotoj, glosoj kaj intervortoj malbobeniĝas ĉi tiu libreto pri la komplekso de kulturo, precipe pri lingvo.

Lingvo: ĉiam problemo delikata, dilema!

Montagut, admirata, kuraĝas tuŝi la problemon, sed kiel aliaj li ne elmetas solvan programon; li nur liveras pri la temo "lingva identeco" du kontraŭajn vidpunktojn -- internan kaj eksteran. Lia propra sinteno montriĝas dilema. Unuflanke, li sentas ŝokon ĉe onia indiferento al reuzebleco de la kataluna lingvo: jen naci-ama konservemo. Duaflanke, "intervorte" li agnoskas sin "praktika internaciisto, lingve kaj vojaĝe". Sendube, nia samideano Montagut tute ne estas ŝovinisma.

Rilate heredon kaj evoluigon Montagut staras en la mezo. Enhave Karnavale estas kuniĝo de historio kaj adapto. Lingve la libreto ŝajnas neŭtrala -- nek avangarda nek malavangarda; ĝia lingvaĵo estas fundamente bona.

Fine, mi devas mencii la preskvaliton. Ĉiam bona estas preskaŭ ĉio de IEM. Ĉi-okaze mi eltrovis nur unu misvorton: car en p. 17 eble estas mispreso de ĉar.

Mao Zifu - Ĉinio

 

Reen al:

Karnavale Abel Montagut Listo de recenzoj en revuo Esperanto Ĉefpaĝo originala literaturo